Twee-onder-een-kapwoning, 1917, Rotterdam

Twee-onder-een-kapwoning, 1917, Rotterdam

Woning

Algemene beschrijving

Ik ben 26 en voor ik het doorhad eigenaar geworden van vier bouwvallige muren uit 1917 plus jungle. Hoe we dit project aanpakken, wat we meemaken temidden van de stapels bouwmateriaal en voor welke keuzes we komen, kun je volgen op www.helpikhebeenhuis.nl

En hier vind je een greep uit onze projecten (en toekomstige plannen):

dakisolatie buiten aan de buitenkant
vloerbalken vervangen
vloerisolatie onder de woonverdieping
muurisolatie aan de binnenkant met 14 cm multipor
triple-glas ramen, deuren en kozijnen
13 zonnepanelen in-daksysteem.
gasaansluiting verwijderd, verwarming op houtkachel, koken op inductie.
overwinnen van een manshoge jungle Japanse Duizendknoop

Wensenlijst

CO2 gestuurd ventilatiesysteem met warmteterugwinning (Fresh Air mogelijk)
toilet doorspoelen met regenwater
bouwen van een balkon/veranda op hoogte aan de achtergevel
gasdichtheidstest

Zie ook www.helpikhebeenhuis.nl

Kenmerken woning

Soort woning

Twee-onder-een-kap

Bouwjaar

1917

Koop- of huurwoning

Koopwoning

Type duurzame woning

Zeer energiezuinige woning, Nul-op-de-meter woning, Aardgasvrij, Passiefhuis

Energielabel

A+++

Ondersteunt doe-het-zelvers Ja

Toegepaste maatregelen

- Bouw en isolatie
  - Ramen, Deuren en Kozijnen
    - Isolerende beglazing
      HR++ glas
    - Isolerende kozijnen
  - Bouwmaterialen
    - Wandafwerking
      Milieuvriendelijke verf
    - Natuurlijke materialen
      Hout
    - Gebruikte materialen
    - Overige bouwmaterialen
  - Overige bouw
    - Kierdichting
- Installaties
  - Verwarming en warm water
    - Biomassakachel
      Houtkachel
  - Elektriciteitsopwekking
    - Zonnepanelen
- Woninginrichting
  - Apparaten
    - Elektrisch fornuis
      Inductie fornuis
- Overig
  - Tuin en erf
    - Moestuin
  - Hergebruik

Beschrijving (na)isolatie van de woning

dakisolatie buiten aan de buitenkant, vloerisolatie onder de woonverdieping, triple-glas ramen, deuren en kozijnen,

Beschrijving energievoorziening van de woning

13 zonnepanelen in-daksysteem, gasaansluiting verwijderd, verwarming op houtkachel, koken op inductie, water verwarmd d.m.v. elektrische boiler.

Dakisolatie buitenkant

Uitvoering

Een bedrijf

Bedrijf

Jaar toepassing:

2017

Aanraden:

Beschrijving

Met vereende krachten, goede weer-timing, en hulp van de aannemers isoleren we in één week ons honderd jaar oude, lekke dak tot een RC-waarde van 5. Zie hier het verslag. Dakpannen eraf halen Een week geleden op maandagochtend begonnen we om 08.00. Steiger, pannenlift en een goed warme handschoenen waren aanwezig. We zijn met z’n zessen begonnen aan de zuidkant van het dak, de voorgevel. Eerst met een ‘trappetje’ naar boven maken door pannen weg te pakken. Daarna: één iemand die vanaf de punt van het dak de pannen stuk voor stuk aangaf naar degene in de dakgoot. De derde bracht ze van daar naar de pannenlift, die door de vierde ingeladen werd, en beneden door twee mensen weer uitgeladen en weggestapeld. Een mooi treintje! Koud hadden we het niet meer, ondanks de vorst. Om 12.00 was het dak leeg. De aannemers, die vanmorgen beneden aan de garagedeuren gewerkt hadden, konden nu het dak op! Dak ‘schoonmaken’ Onder de dakpannen kwamen honderd jaar oude panlatten vandaan, en die waren – geheel volgens verwachting – behoorlijk verteerd. Grappig om te zien dat het dak niets meer is dan pannen en latten die gewoon op het houten dakbeschot zitten – de schrootjes/kraaldelen die je vanbinnen ziet. De aannemers haalden eerst alle oude latten eraf. Van binnnen hadden we al gezien dat een deel van het dakbeschot doorgezakt, rot of zelfs gewoon weg was. Vandaar ook dat het ontzettend lekte… De dakkapel aan de achterzijde gaat er ook af, die was te ver rot en te scheef om te behouden. De rotte ‘planken’ of kraaldelen halen ze er helemaal uit en vervangen ze, van goot tot nok voor nieuwe. Even ligt het halve dak open, een rare gewaarwording! Tijd voor isolatie! Eind van de middag kunnen, na een laag waterdichte folie, de eerste platen isolatieschuim erop. We hebben gekozen voor zelfdragende, kant-en-klare platen van het merk IsoBouw. (type: Slimfix Renotwin). Dit zijn enorme ‘piepschuim’ platen die in een stuk van de nok tot de dakgoot gelegd worden. Ze zijn daardoor zelfdragend en rusten niet op het (iets doorgezakte) dakbeschot. Ook zitten de verticale latten, de zogeten ‘tengels’ er al ingelijmd en zijn ze gelijk al waterdicht. Afbouwen Een dag later is ook aan de achterzijde de isolatie gedaan, en kunnen de horizontale panlatten aangebracht worden. Daarna is de dakkapel aan de voorzijde aan de beurt. Hij krijgt nieuw kozijn met argongevuld HR++ tripleglas, een laag isolatie en wordt afgetimmerd met nieuw hout, lood en zink. En pannen weer terugleggen En nog geen week later, op zaterdagmorgen, staan we weer in de vrieskou op het dak! We stellen ons op voor een treintje in omgekeerde volgorde. En om 14.00 uur liggen alle pannen schoongeborsteld op hun nieuwe panlatten. Het scheelt wel dat we alleen de achterzijde terugleggen, want de voorzijde wordt bijna helemaal zonnepanelen! Daarover volgende week meer… Het dak ligt veel strakker en wat hoger dan eerst: op 13 centimeter isolatie. Dat levert ons een isolatiewaarde van ongeveer 5 op. Weer een stap dichter bij een energieneutraal huis!

Wandisolatie binnen

Uitvoering

Zelfstandig

Bedrijf

Aanraden:

Beschrijving

In twee weken tijd heeft het hele huis vanbinnen een jasje van het nog nauwelijks bekende isolatie-materiaal Multipor gekregen. Opeens is het een huis, met gladde muren: zonder tocht en opvallend stil! Eerst iets over de blokken. Ze zijn heel licht, ontzettend breekbaar en net zo makkelijk op maat te zagen als piepschuim. De meeste vakmensen zien ze aan voor gipsblokken, waar je wanden van kunt bouwen. Maar dit materiaal is veel brosser. En zoals je ziet, nemen ze behoorlijk wat ruimte in beslag! Het is vreemd materiaal om mee te werken, bijna niemand kent het dan ook, maar de stukadoor die we nu gevonden hebben gelukkig wel. Multipor wordt in België en Duitsland al wel toegepast, maar heel weinig in Nederland, zeker niet in 14 centimeter dik. Het is bijzonder materiaal: volledig brandwerend/onbrandbaar (fijn met een grotendeels houten skelet), en met 80-150 jaar levensverwachting (de hoogste categorie voor een bouwmateriaal). Ook fijn: het heeft geen enkele afgifte of invloed op het milieu (wat EPS piepschuim bijvoorbeeld wel heeft). Het heeft dan ook alle mogelijke keurmerken die je kunt bedenken. De blokken worden met speciale bijgeleverde ‘Multipor basismortel’ aan de muur gelijmd. Grappig is dat je naderhand met dezelfde mortel kunt afstuken. Het lijmen is precies de reden dat de muur eerst uitgevlakt moest worden. Want we zijn het zelf bijna vergeten, maar de gladde muur hiernaast is al netjes uitgevlakt met UP 210 W door de stukadoor. Maar hij zag er kortgeleden nog zo uit. Uitvlakken hoeft overigens alleen waar de muur echt flink ongelijk is, want hoogteverschillen van minder dan een centimeter kun je gewoon met de lijm opvangen. Een deels ongelijke muur resulteert dan in een mooi lappendeken. De eerste laag De eerste laag blokken is het meest belangrijk. Als die bodemlaag eenmaal waterpas is, is het daarna eigenlijk gewoon stapelen. Wij hebben de eerste laag een half blok onder de vloer van de woonkamer laten doorsteken, zodat de isolatie ver genoeg doorloopt en de vloer geen koudebrug kan vormen. Daarvoor haalden we rondom de vloerplanken langs de gevel weg. Meteen een lesje ‘op maat zagen’, om alle balkkoppen heen. Zoals je ziet: passen, op maat zagen, dan vastlijmen tot een mooie rechte laag. Rondom de balkoppen komt later een randje PUR-schuim, om uitzetten/krimpen of beweging op te vangen. Als de eerste laag ligt gaat snel. Steeds een blok natmaken (zodat de lijmmortel niet te snel indroogt of ‘verbrandt’), lijmmortel aanbrengen op de muur met een tandspaan, en het blok voorzichtig tegen de muur drukken. En dan aanduwen met een ‘vriendschappelijk klopje’ met vlakke handen, anders breekt het blok. Zo makkelijk gaat dat! Verspringen We werken in ‘halfsteensverband’, ofwel: iedere laag verspringt een half blok ten opzichte van de laag eronder. In de hoeken plaatsen we de blokken als het ware om en om, zodat er ook een sterk verband ontstaat de hoek om. Hieronder zie je dat mooi: er is steeds een plek open waar straks de blokken van de andere kant inkomen. Doorlopend naar boven Bovenaan hebben we ook weer een plafondlat weggehaald, zodat de isolatie als een wand door kan lopen naar de verdieping erboven. Ook weer tegen de koudebrug, maar het werkt ook erg mooi en makkelijk. Zoals je ziet kunnen we boven gewoon doorstapelen, drie rijen hoog tot aan de borstwering (waar het schuine dak begint). Hoe lang duurde dat? In totaal zijn we zes dagen bezig geweest met het lijmen van de blokken. Steeds werkte de stukadoor met een van ons twee als handlanger. Per muur was het ongeveer een dag werk, maar zoals vaak het geval is gaat ook nog veel tijd zitten in de kleine stukjes en hoekjes. En vergeet ook niet de de schuine ‘verloopstukken’ voor de overgang naar de binnenwanden. En alle randjes afdichten met PUR-schuim, etc. etc! De volgende stap is ‘ingazen’: een gaaslaag over de muur plakken en die afstuken met dezelfde basismortel. Daarover kan nog een normale, fijne stuklaag, maar we vonden het zo al heel mooi. Een beetje grof voor beneden, maar voor boven laten we het zo! En toen… was het opeens een huis, met witte, (bijna) strakke muren en brede, kloosterachtige vensterbanken. Zonder tocht, zonder gaten en opvallend: helemaal stil!

Uitvoering

Een bedrijf

Bedrijf

Jaar toepassing:

2017/2018

Aanraden:

Beschrijving

Sinds 24-01-2017 liggen er 13 zonnepanelen op het nieuw geïsoleerde dak van ons huis. Hier lees je waar deze installatie uit bestaat en hoe we tot deze keuze zijn gekomen. En natuurlijk ook: kunnen we daar van douchen, koken, wonen? Zoek je op zonnepanelen-bedrijven, dan krijg je een eindeloze lijst. Ze adviseren in het soort panelen en de ligging op het huis. Met de komst van goedkopere zonnepanelen en subsidies zijn er veel jongere ondernemers die graag willen leveren maar mogelijk de ervaring missen om echt tot een goed resultaat te komen. Maar wij hebben wel een dergelijk jong bedrijf ingeschakeld, en zijn in samenspraak tot een goed doordachte installatie gekomen. We hadden nogal wat eisen: we wilden op inductie koken, water verwarmen, én zo energie neutraal mogelijk wonen. Je begrijpt: zo moesten de panelen flink wat vermogen opwekken. Maar dankzij de gunstige ligging van ons huis (de voorgevel op het zuiden) is dat met een kwalitatief goede installatie, en de juiste ‘accessoires’, gelukkig mogelijk. Goedkope panelen Wij hebben ervoor gekozen om gebruik te maken van relatief “goedkope” panelen, gemaakt in China en veel gebruikt. Op papier zeer geschikt, maar ze hebben net zoals alle goedkope producten een minder stabiele kwaliteit. Wat betekent dit in de realiteit? Panelen die 290W zouden moeten leveren, doen mogelijk slechts 270W. Dit klinkt niet heel erg, maar is juist bij een installatie waarbij de zonnepanelen in serie geschakeld zijn, een probleem. Want: het gehele systeem zo sterk is als de zwakste schakel. Het maximale vermogen van de hele installatie is afhankelijk zijn van het slechtste paneel. Niet handig, maar gelukkig kun je dat oplossingen door slimme technologie in de inverter (het brein achter de panelen). Wat doen die ‘optimizers’? De inverter zet de zonne-energie uit de panelen om naar elektrische energie die uit het stopcontact komt, en stuurt de panelen aan. Ook leuk: hij houdt alle stats voor je bij. Wat is nu de oplossing voor het ‘zwakste schakel-probleem’? De door ons gekozen inverter heeft zogeheten “optimizers”, die zorgen dat de inverter elk paneel onafhankelijk kan aansturen en uitlezen. Zo kan dus elk individueel paneel genereren naar zijn maximaal vermogen. Leuk bijeffect van de optimizers is dat je elk paneel apart in de gaten kunt houden. ’s Ochtends vroeg levert het paneel het dichtst bij de schoorsteen bijvoorbeeld bijna geen vermogen, door de schaduw. Door de optimizers kan de rest van de panelen op dat moment wel onafhankelijk, vol vermogen genereren. De variatie in vermogen bij de andere panelen is ook goed te zien, er zit zo 10% verschil tussen het beste en het slechtste paneel! Over de levensloop van de installatie zullen de panelen ook anders verouderen, sommige zullen beter blijven dan andere, ook hier zullen de optimizers voorkomen dat de gehele installatie hier onder de ene slechte zal lijden. Tijd voor de gegevens! De SolarEdge S3500 inverter maakt gebruik van optimizers om zo 13 Trina Solar TSM-290DD panelen in de gaten te houden. Per stuk hebben ze een piekvermogen van 290W en een efficiëntie van 17,7%. Om ze zo min mogelijk te laten opvallen op het dak is gekozen voor zwarte panelen met een zwart frame en een ‘in dak’-montage. Ofwel: ze liggen op gelijke hoogte met de dakpannen, ‘tussen’ in plaats van ‘op’ de pannen. De gehele installatie levert 3,77kW piekvermogen en we zien dat hij dat nog haalt ook.

Ervaringen

[Update 3 juli 2018] Sinds 24 januari 2017 hebben we 1860 kWh gegenereerd. Sinds april verwarmen we al ons water erop, sinds mei hebben we alle vaatwasser, elektrische oven, koelkast en alle andere apparaten in gebruik en koken we op inductie. De stroommeter draait nog elke dag terug! In juni was de totale productie 516 kWh. Gas hebben we niet meer.

Ervaringen met de (ver)bouw

Binnenwand-isolatie met Multipor, dakisolatie aan buitenzijde, vloerisolatie met eigen (hergebruikte) materialen, zonnepanelen, kierdichte kozijnen, Tripleglas ramen.

Plannen voor de toekomst

Toekomstige maatregelen: regenwatergebruik, warmtewisselaar in ventilatie en meer. Work in progress.